Soru:
I. Pozitivist felsefeye göre bilimsel teorilere ulaşmanın yolu deney ve gözleme başvurarak tek tek olguların bilgisini elde etmektir. Bu olgulara ilişkin deney ve gözlem verileri sistematize edilerek bütünü kapsayan açıklamalara ulaşılır.
II. Bir başka düşünceye göre olgulardan hareketle genel açıklamalara varmanın hiçbir yolu yoktur. Öncelikle gözlem ve deneye kılavuzluk edecek genel açıklamalar vardır. Bu açıklamalar yardımıyla tek tek olguların bilgisine ulaşılır.
Bu iki ifadede izlenen bilimsel yöntem sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Açıklama:
Tümevarım: Tek tek olguların bilgisinden hareketle genel açıklamalara varmaktır. Örneğin, bir bilim insanı, birçok elmayı inceleyerek "elmaların genellikle yuvarlak olduğunu" sonucuna varabilir.
Tümeden: Genel açıklamalardan hareketle tek tek olguların bilgisine ulaşmaktır. Örneğin, bir bilim insanı, "elmaların genellikle yuvarlak olduğunu" bildiği için, yeni gördüğü bir elmanın da yuvarlak olacağı sonucuna varabilir.
Bu iki açıklamada izlenen bilimsel yöntem sırasıyla tümevarım - tümdengelimdir.
C) Tümevarım - Tümdengelim