Soru:
6X ile 17Y atomları arasında oluşan bileşikle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
Açıklama:
1. Adım: 6X ve 17Y atomlarının toplam değerlik elektron sayısını bulmalıyız.
X'in değerlik elektronları (VE): X atomunun kaç değerlik elektronuna sahip olduğunu bilmiyoruz, bu nedenle X'in VE sayısını x ile göstereceğiz.
Y'nin değerlik elektronları (VE): Y atomunun 7 değerlik elektronu vardır.
Toplam değerlik elektronları (TVE): 6X'in TVE sayısı 6x'tir ve 17Y'nin TVE sayısı 17*7=119'dur. Dolayısıyla TVE sayısı 6x+119 olur.
2. Adım: Bileşiğin formülünü denkleştirmeliyiz.
XY4 formülü: 6X ve 17Y atomları arasında oluşan bileşik XY4 formülüne sahip olabilir. Bu, her bir X atomuyla 4 Y atomu bağlandığı ve her bir Y atomunun da 1 X atomuyla bağlandığı anlamına gelir.
3. Adım: Merkez atomu belirlemeliyiz.
X atomu merkez atom: Merkez atom, bileşiğin ortasında bulunan atomdur ve diğer atomlar onun etrafında düzenlenmiştir. X atomu merkez atomdur.
4. Adım: Bileşiğin yapısını çizelim.
X atomu merkez atom: Merkez atom X, her bir köşede bir Y atomu olmak üzere, bir tetrahedral yapıya sahiptir.
5. Adım: Bileşiğin bağlarını hesaplayalım.
Bağ açıları: X atomunun etrafındaki Y atomları arasındaki bağ açıları 109,5 derecedir.
Bağ sayısı: X atomu ile 4 Y atomu arasında 4 bağ vardır.
6. Adım: Bileşiğin bağ elektronlarını hesaplayalım.
Bağ elektronları: Her bir X-Y bağı, iki elektron paylaşılarak oluşur. Dolayısıyla 4 bağ için toplam 8 bağlantı elektronu bulunur.
7. Adım: Bileşiğin ortaklanmamış elektronlarını hesaplayalım.
Ortaklanmamış elektronlar: Bu atom çevresinde bağda yer almayan, serbest dolaşan elektronlardır.
X atomlarının ortaklanmamış elektronları: Her bir X atomunda 2 ortaklanmamış elektron bulunur. Dolayısıyla 6X atomu için toplam 6*2=12 ortaklanmamış elektron bulunur.
Y atomlarının ortaklanmamış elektronları: Her bir Y atomunda 3 ortaklanmamış elektron bulunur. Dolayısıyla 17Y atomu için toplam 17*3=51 ortaklanmamış elektron bulunur.
Toplam ortaklanmamış elektronlar: Bileşikteki toplam ortaklanmamış elektron sayısı 12+51=63 olur.
Cevap: D) 12 tane ortaklanmamış elektron içerir.